Alles over gluten: intolerantie, effect en glutenvrije alternatieven

Gluten, wat zijn dat precies?

Gluten zijn zowat de magische lijm van brood. Het zijn eiwitten die enerzijds het deeg soepel maken en anderzijds de gistingsgassen vasthouden, zodat je brood geen platte pannenkoek wordt. Gluten bestaan voornamelijk uit twee soorten eiwitten: gliadinen en gluteninen. Ze zijn aanwezig in tarwe, rogge, gerst en soms ook in haver. Maar helaas beleeft niet iedereen er evenveel plezier aan!

Zijn gluten goed voor de gezondheid?

Als je op-en-top gezond bent, dan vormen gluten geen probleem. Ze fungeren dan immers gewoon als eiwitten. Maar soms zijn het bijzonder ongenode gasten. Sommige mensen zijn immers glutenintolerant of – erger nog – lijden aan coeliakie.

Welk effect hebben gluten op het lichaam?

De meesten onder ons merken er helemaal niets van. Maar bij wie intolerant is, worden de darmen helemaal op hun kop gezet! Van onverklaarbare vermoeidheid tot buikpijn, diarree of constipatie en een opgeblazen gevoel. Het eerste symptoom van glutenintolerantie is vaak een opgezwollen buik. Die fameuze 'pens' na een glutenrijke maaltijd betekent immers dat je lichaam er niet zo tuk op is.

Welke aandoeningen houden verband met gluten?

Helemaal bovenaan op de lijst staat coeliakie, een darmaandoening. Coeliakie is een auto-immuunziekte waarbij het eten van gluten een immuunreactie veroorzaakt die het slijmvlies van de dunne darm beschadigt. Hierdoor worden voedingsstoffen slecht opgenomen.

Daarnaast bestaat er ook glutenintolerantie (wat je zou kunnen omschrijven als het bravere broertje van coeliakie). De symptomen zijn vergelijkbaar met die van coeliakie (buikpijn, opgeblazen gevoel en vermoeidheid), maar er wordt niet dezelfde darmschade aangericht.

En dan is er nog tarweallergie, die bij sommigen een heftige allergische reactie kan uitlokken, maar niets te maken heeft met coeliakie.

Ze hebben elk zo hun eigen symptomen, maar het advies klinkt steevast hetzelfde: geen gluten meer.

Val je af door gluten van het menu te schrappen?

Het zijn niet de gluten op zich die je wat ronder maken of je gewicht de hoogte in jagen, maar wel de voedingsmiddelen die gluten bevatten. Brood, pasta en gebak zijn doorgaans rijk aan calorieën. Door gluten te schrappen eet je dus vanzelf minder zwaar en verlies je dus soms ook gewicht.

Glutenvrij eten: welke alternatieven bestaan er zoal?

Geen paniek – ook wie geen gluten verdraagt, kan nog lekker eten.

Tarwe, rogge en gerst zijn echter uit den boze. En dat betekent dus ook geen brood, pasta of gebak met tarwemeel meer. Ook biertjes (tenzij ze glutenvrij zijn) en bepaalde dikke sauzen en soepen kunnen je parten spelen.

Alternatieven zijn quinoa, rijst, aardappelen, boekweit en speciale glutenvrije meelsoorten. Lees altijd goed het etiket en trap niet in de val van bewerkte voedingsmiddelen. Er bestaat zelfs glutenvrij brood. Het is soms wat compacter dan een authentiek brood, maar het is nog best te pruimen.

Bechamelsaus kan je ook makkelijk glutenvrij maken met maïszetmeel, aardappelzetmeel, rijstmeel of kikkererwtenmeel. Check het recept en andere tips over bechamelsaus in dit blogartikel.

Welke granen bevatten geen gluten?

Goed nieuws: rijst, maïs, quinoa, gierst, boekweit, amarant, teff en sorghum zijn volledig glutenvrij.

Glutenvrije producten?

Jawel! Je vindt tegenwoordig zowat overal producten met het label 'glutenvrij', inclusief brood, pasta en koekjes. Je hoeft zelfs niet meer naar de speciaalzaak – ook in de supermarkt heb je een ruime keuze.

En er bestaan dus glutenvrije meelsoorten, zoals rijstmeel, maïsmeel, boekweitmeel, maniokmeel, kikkererwtenmeel, kokosmeel en amandelmeel.

Verse groenten en fruit zijn bovendien van nature glutenvrij en dus 100% safe! Krijg je toch een opgeblazen gevoel van een appel? Dan zijn de gluten niet de oorzaak.

Gluten: in een notendop

Gluten zijn niet voor iedereen een probleem, maar wie intolerant is of coeliakie heeft, moet gluten absoluut vermijden om zich beter te voelen.

Gelukkig bestaan er tegenwoordig heel wat lekkere alternatieven om glutenvrij te eten én te genieten, zoals rijst, quinoa en diverse meelsoorten.

Het is vooral belangrijk om naar je lichaam te luisteren en de juiste keuzes te maken voor jouw gezondheid – met of zonder gluten.

Bij Foodbag bieden we altijd een reeks glutenvrije maaltijden aan. Via de filterfunctie kun je de recepten in je menu sorteren om gluten te vermijden. Zodra je box geleverd is, kun je aan de slag met onze receptfiches om de lekkerste glutenvrije maaltijden op tafel te toveren!

Bestel je box